De kracht van systeemdenken

De werkelijkheid zoals wij deze ervaren is een product van onszelf. Een absolute waarheid bestaat alleen in onze eigen interpretatie. Een boom kan hout voor je zijn, de baas van het bos, de schaduw, brandstof, bouwmateriaal, een bron van inspiratie, een obstakel, de longen van de aarde of combinaties hiervan of alles tegelijk. Maar een totale blik op alle dimensies van een boom heeft niemand. Alles is te veel voor ons en daarom maken we keuzes over wat iets is en dat niet alleen voor bomen maar voor alles. Al deze elementen op zich en elementen als geheel richten we systematisch in. Een min of meer logisch geheel van elkaar wederzijds beïnvloedende elementen. De mate van bestuurbaarheid van de elementen wordt bepaald door de de filosofie van de systeemeigenaar. Het systeem is bedoelt om het geheel te vereenvoudigen en draagt hier verder aan bij door continue aan te tonen dat het systeem klopt en nodig is. Zou een systeem een mens zijn dan had deze een groot ego.

De keuzes die we maken ten aanzien van onze werkelijkheid en ons persoonlijk systeem waarin we deze ordenen hangt van talloze factoren af maar worden volgens mij belangrijk beïnvloed door cultuur, geloof, karakter en bewustzijn. De mate waarin we hierover op een metaniveau kunnen denken, ons met andere woorden bewust zijn van dit creatieproces, hangt volgens mij af van persoonlijke bewustzijn, interesses en de leermeesters (ervaringen of mensen) die je tegen bent gekomen. Het is niet voorbehouden aan een bepaalde groep mensen maar je moet op enig moment wel met deze inzichten in aanraking komen of je behoort tot de gelukkige groep die nooit anders hebben geweten en het misschien niet eens weten dat ze het weten. Ik behoor tot de groep die er op enig moment mee in aanraking is gekomen, ik heb het dus niet altijd zo gezien. Niet dat ik eerder tegen was of het ten opzichte van dit anders zag maar het was eenvoudigweg een dimensie die ik nog niet ontdekt had.

De deugd van dit inzicht is zo belangrijk dat als ik vandaag iets aan de wereld aan alle mensen zou kunnen geven om de grote problemen op de wereld op te lossen dan zou het dit inzicht zijn. Wie zou iemand anders nog geweld willen aan doen als deze er zich bewust van is dat de reden om dit te doen een eigen creatie is en niks zegt over de werkelijkheid die is. De basis voor oorlog wordt gevonden in een denksysteem van oorzaak en gevolg, de wereld wordt ingedeeld in landen welke gescheiden worden door een grens. Maar als je van Nederland naar België rijdt zie je nergens een streep op het landschap. Inwoners in een land worden ingedeeld in een groep met bepaalde kenmerken en intenties maar dit alles zal niks zeggen over de kenmerken of intenties van het mens dat je tegenkomt. Toch is wel het individuele mens dat geraakt wordt door de conclusie die getrokken wordt uit een denksysteem. Het creëren van een eigen werkelijkheid en systeem is noodzakelijk, onvermijdelijk en nuttig maar kan niet zonder dit relativeringsvermogen. Het systeem is niks, je kan het niet eens aanraken, je wordt er niet gelukkig van maar het geweld wat als gevolg hiervan wordt gebruikt is wel werkelijkheid. Deze werkelijk is dagelijks te zien en voor degenen die het betreft moeilijk te relativeren.

Denksystemen zijn onvoorstelbaar krachtig zowel in positieve als in negatieve zin. Gebruik ze alleen voor het positieve.

Reacties

Populaire posts